Trọng trách được giao, Anh Văn ra trận

Xuất thân từ một thầy giáo dạy sử, nghiên cứu sâu kỹ tinh hoa các cuộc chiến tranh trên thế giới và kinh nghiệm, truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc, đường lối cách mạng của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh…, điều đó đã tôi luyện cho Võ Nguyên Giáp những đức tính, nhãn quan thiên tài quân sự, bản lĩnh, kinh nghiệm và tầm nhìn chiến lược trong nghiên cứu dự báo, đánh giá tình hình thế giới, khu vực và thực tiễn trong nước, đặc biệt là trong nghiên cứu đánh giá tình hình chính trị, quân sự, kinh tế… của địch ở chính quốc và trên chiến trường Việt Nam. 

Thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ, Hồ Chủ tịch trực tiếp giao nhiệm vụ cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp nghiên cứu kế hoạch tác chiến và mở Chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh: Tư liệu

Tuy chưa từng được kinh qua một trường lớp chính quy nào về quân sự nhưng với tài thao lược quân sự xuất chúng, Anh Văn (Đại tướng Võ Nguyên Giáp) vinh dự được Bác Hồ giao trọng trách Tổng Tư lệnh của Chiến dịch Điện Biên Phủ – chiến dịch then chốt, quyết định đánh đuổi thực dân Pháp xâm lược ra khỏi Việt Nam. Trong tác phẩm ”Điện Biên Phủ 50 năm nhìn lại”, trước khi lên đường chỉ huy chiến dịch “Trần Đình” (mật danh Chiến dịch Điện Biên Phủ), Đại tướng còn nhớ mình lên bản Khuổi Tát chào Bác Hồ. Lúc được Bác hỏi có trở ngại gì trong chỉ đạo chiến trường không, Anh Văn trình bày trăn trở ở xa “không thường xuyên xin được ý kiến Bác và Bộ Chính trị”. Bác Hồ trả lời: “Tổng Tư lệnh ra mặt trận, “Tướng quân tại ngoại”. Trao chú toàn quyền quyết định. Trận này quan trọng, phải đánh cho thắng. Chắc thắng mới đánh, không chắc thắng, không đánh”.

Trọng trách được giao, Anh Văn ra trận.

Những khó khăn trong trận đánh

Trước giờ nổ súng ở lòng chảo Điện Biên, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã phải quyết định thay đổi phương châm tác chiến từ đánh nhanh, giải quyết nhanh sang đánh chắc, tiến chắc. Đây cũng là quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời cầm quân của Đại tướng.

Ngày 14/1/1954, Đảng ủy và Bộ Chỉ huy Chiến dịch triệu tập hội nghị bàn kế hoạch tiến công tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ theo phương châm “đánh nhanh, giải quyết nhanh” đã xác định từ trước, đánh ngay khi địch chưa tăng thêm quân và củng cố công sự. Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Bí thư Đảng ủy kiêm Tư lệnh Chiến dịch băn khoăn nhiều về phương án “đánh nhanh, giải quyết nhanh” vì tình hình đã khác trước.

Sách “Nơi Điện Biên Phủ, điểm hẹn lịch sử” còn ghi lại: Đêm 25/1, “Anh Văn” thức trắng đêm. “Tôi không sao chợp mắt. Đầu đau nhức. Đồng chí Thùy, y sĩ, buộc lên trán tôi một nắm ngải cứu”. Vị chỉ huy mặt trận tập trung toàn bộ tâm trí phân tích tình hình và quyết định triệu tập cuộc họp Đảng ủy mặt trận.

Sáng ngày 26/1, sau khi phân tích tình hình địch đã thành “tập đoàn cứ điểm phòng ngự kiên cố” cùng những khó khăn của ta, vị Tổng Tư lệnh kết luận: “Nếu đánh là thất bại”, đồng thời đề nghị hoãn tiến công, thu quân về vị trí tập kết, chuẩn bị lại theo phương châm “đánh chắc, tiến chắc”. Sau đó, tại Sở chỉ huy, cuộc họp Đảng ủy mặt trận đã diễn ra và ở đây chứng kiến một quyết định lịch sử, ảnh hưởng tới toàn cục Chiến dịch Điện Biên Phủ và chứng minh tính đúng đắn của vị chỉ huy xuất thân từ giáo viên dạy sử ngày nào.

Nếu đánh theo phương án cũ là quá mạo hiểm, chắc chắn bộ đội ta sẽ thương vong nhiều mà khó thành công. Nhớ lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trước khi đi chiến dịch: “Chắc thắng mới đánh”, với tinh thần trách nhiệm cao trước chiến dịch, trước xương máu của chiến sĩ và đồng bào, cùng tư duy quân sự sáng suốt, Đại tướng đã dũng cảm nêu cao trách nhiệm của một “Tướng quân tại ngoại”, đề xuất với Đảng ủy và đồng chí Trưởng đoàn cố vấn quân sự Trung Quốc và quyết định chuyển phương án “đánh nhanh, giải quyết nhanh” sang phương án “đánh chắc, tiến chắc”. Đây là một quyết định khó khăn nhất và cũng là tài trí nhất trong cuộc đời chỉ huy của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Ngay sau quyết định của “Tướng quân tại ngoại”, Đại tướng viết thư hỏa tốc báo cáo Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bộ Chính trị về sự thay đổi phương án đánh địch ở Điện Biên Phủ. Mấy ngày sau có thư trả lời “Quyết định thay đổi cách đánh như vậy là hoàn toàn đúng”. Sau khi chuẩn bị lại theo phương án tác chiến mới đúng 17 giờ ngày 13/3/1954, cuộc tiến công Điện Biên Phủ bắt đầu.

Sau 3 đợt tiến công, đêm 6/4 khối bộc phá gần 1.000kg trong lòng đồi A1, gây chấn động, quân ta ào ạt xung phong chiếm toàn bộ đồi A1, toàn bộ quân địch kéo cờ trắng ra hàng. 17 giờ 30 phút ngày 7/5/1954, quân ta vào sở chỉ huy bắt sống tướng Đờ Cát cùng toàn bộ cơ quan tham mưu tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.

Thế giới nói về Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị tướng huyền thoại, người anh hùng dân tộc, người Anh Cả của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với một “Điện Biên Phủ chấn động địa cầu” đã đưa Võ Nguyên Giáp lên hàng danh tướng được lịch sử quân sự thế giới ghi nhận.

Những kiến thức và tài năng quân sự của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đều do tự học từ lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam và lịch sử quân sự thế giới cùng sự tự rèn luyện, tự đúc rút kinh nghiệm qua thực tế chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam mà nên. Chính điều ấy đã làm nên sự khác biệt của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, khiến thế giới khâm phục, suy tôn ông là danh tướng, một trong những vị tướng kiệt xuất nhất trong lịch sử nhân loại và là một trong số ít những người có khả năng làm thay đổi dòng chảy lịch sử.

Thế giới đánh giá về Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một chuyên gia hàng đầu về đường lối chiến tranh nhân dân của phong trào giải phóng dân tộc trong nước và trên thế giới; tư duy khoa học về xây dựng lực lượng quân sự rất độc đáo, sáng tạo và toàn diện; một vị tướng sắc sảo nhất về nghệ thuật “Khoan thủng” chỗ yếu của địch, về tài thao lược. Thế giới xem Đại tướng Võ Nguyên Giáp là bậc thầy về chiến lược, chiến thuật quân sự… Đây cũng là minh chứng cho thế giới được thấy đất nước Việt Nam đã sản sinh ra một vị danh tướng nhân văn kiệt xuất Võ Nguyên Giáp.

NGỌC CƯỜNG