QK2 – Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy, sinh năm 1931, Nguyên Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân khu 2 có tên thật là Nguyễn Đăng Nhược, quê ở làng Ông Đình, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên – Quê hương giàu truyền thống cách mạng, yêu nước nồng nàn. Đầu năm 1945 ông được giác ngộ cách mạng, tham gia phong trào Việt Minh, năm 17 tuổi vào quân đội, năm 18 tuổi được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. Hiện ông là Trưởng ban Liên lạc Cựu chiến binh Mặt trận Vị Xuyên.

Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy tặng sách cho Đại tá Khổng Đình Tám, Chủ nhiệm Chính trị Quân khu.

Gần 50 năm hoạt động trong quân ngũ, Nguyễn Đức Huy đã tham gia ba cuộc chiến chống giặc ngoại xâm (chống Pháp, chống Mỹ và chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc); từ người binh nhì đến cấp tướng, từ người chiến sĩ đến cán bộ trung đội, đại đội, tiểu đoàn và cấp Quân khu. Năm nay ông đã 95 tuổi đời, 75 năm tuổi Đảng nhưng vẫn còn minh mẫn, khỏe mạnh, trí nhớ còn khá tốt. Một ngày giữa tháng 11 năm 2024, Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy đã đến thăm, tặng sách cho lãnh đạo Bộ Tư lệnh và Bảo tàng Quân khu 2. Ông chia sẻ với chúng tôi về một kỷ niệm đáng nhớ trong cuộc đời quân ngũ của mình.

Chuyện là, ngày 15/9/1973, khi ấy ông là Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Sư đoàn 325 (Quân đoàn 2), tại cao điểm 241, mặc dù ngổn ngang những xe tăng, đạn pháo, hố bom nhưng Nguyễn Đức Huy và quân dân Quảng Trị vẫn tập trung đông đủ chào đón Chủ tịch Cu Ba Phi-đen Ca-xtơ-rô và Thủ tướng Phạm Văn Đồng đến thăm, động viên quân và dân vùng đất lửa Quảng Trị. Nguyễn Đức Huy vinh dự được thay mặt cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 325 báo cáo về tình hình, kết quả chiến đấu trong 81 ngày đêm giữ Thành cổ Quảng Trị; được trực tiếp bắt tay, báo cáo thành tích, kinh nghiệm chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị với Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô và Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Tại đây Nguyễn Đức Huy đã được nghe Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô phát biểu: “Các đồng chí hãy mang lá cờ bách chiến bách thắng này cắm tại sào huyệt cuối cùng của quân ngụy tại Sài Gòn” và câu nói bất hủ “Vì Việt Nam, Cu Ba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”. Từ lời tiên đoán và động viên đó của Chủ tịch Cu Ba như một liều thuốc tinh thần thôi thúc Nguyễn Đức Huy và các đồng đội trong quá trình chiến đấu sau này.

Trong quá trình di chuyển từ điểm cao 241 đến Đồng Hới, các đồng chí lãnh đạo đột nhiên thấy mọi người đang cáng một người bị thương, ngay lập tức Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô và Thủ tướng Phạm Văn Đồng lệnh cho dừng xe lại và bước xuống thăm hỏi ân cần người bị thương là một phụ nữ mới 17 tuổi đang tham gia cùng đoàn viên thanh niên san lấp hố bom làm đường giao thông cho quân giải phóng tiến vào giải phóng miền Nam. Ngay tức khắc, Chủ tịch Phi- đen Ca-xtơ-rô ra lệnh cho Đại sứ Cu Ba tại Việt Nam bố trí ô tô chở nạn nhân về Vĩnh Linh cấp cứu. Cũng từ lý do này mà Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô đã cho xây dựng tặng một bệnh viện Việt Nam – Cu Ba tại Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Bức ảnh chụp Chủ tịch Phi-đen Ca- xtơ-rô bắt tay Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Sư đoàn 325 Nguyễn Đức Huy giờ được lưu giữ trang trọng tại Bảo tàng lịch sử Quân sự Việt Nam và trung tâm phòng khách của Đại Sứ quán nước Cộng hòa Cu Ba tại Hà Nội.

Cảm kích trước tấm gương tiêu biểu của Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy, Đại tá Đặng Việt Thủy đã dày công viết, biên tập, sưu tầm, tổng hợp các bài viết về ông thành cuốn sách “Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy người đi qua ba cuộc chiến chống ngoại xâm” do Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông phát hành tháng 10 năm 2024.

Viết lời tựa cho cuốn sách “Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy người đi qua ba cuộc chiến chống ngoại xâm”, Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, Nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Nguyên Phó Chủ tịch Quốc Hội khẳng định: “Dù ở cương vị công tác nào, khó khăn, gian khổ đến đâu, chiến trường khốc liệt đến mấy, Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy đều hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trên cương vị là người chỉ huy ông luôn có bản lĩnh vững vàng, kiên định, mưu trí, sáng tạo, quyết đoán; tác phong dân chủ, sâu sát, thẳng thắn, trung thực, giản dị, khiêm tốn, đoàn kết, sống có nghĩa, có tình với đồng chí đồng đội, được cán bộ, chiến sĩ và nhân dân các vùng miền ông đã đi qua luôn yêu mến, kính trọng. Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy là niềm tự hào của các thế hệ tướng lĩnh Quân đội nhân dân Việt Nam, là tấm gương sáng cho các thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân học tập, noi theo”.

Bài, ảnh: ĐÀO DUY TUẤN