QK2 – Trong những năm gần đây, lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) tỉnh Điện Biên luôn phát huy tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo, khắc phục khó khăn, khẳng định vai trò nòng cốt, xung kích trong lao động sản xuất, tham gia xây dựng nông thôn mới, củng cố nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân. Kỷ niệm 90 năm Ngày truyền thống lực lượng DQTV (28/3/1935 – 28/3/2025), phóng viên (PV) có cuộc trao đổi với Đại tá Lê Văn Sơn, UVBTV Tỉnh uỷ, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Điện Biên về vai trò, nhiệm vụ của lực lượng DQTV trên địa bàn biên giới.

Lực lượng dân quân huyện Điện Biên (tỉnh Điện Biên) báo động luyện tập SSCĐ xử trí các tình huống.

Phóng viên (PV): Nhân kỷ niệm 90 năm Ngày truyền thống lực lượng DQTV, đề nghị đồng chí chia sẻ đôi nét về những thành tựu nổi bật mà lực lượng DQTV tỉnh Điện Biên đã đạt được trong những năm qua?

Đại tá Lê Văn Sơn: Trải qua các giai đoạn lịch sử, lực lượng DQTV tỉnh Điện Biên luôn thể hiện tinh thần chiến đấu kiên cường, đóng góp quan trọng vào thắng lợi chung của dân tộc. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, lực lượng DQTV tỉnh tham gia hàng trăm trận đánh lớn nhỏ, phối hợp cùng bộ đội chủ lực tiêu diệt hàng nghìn tên địch, lập nhiều chiến công vang dội. Đặc biệt, trong chiến dịch Điện Biên Phủ, quân và dân các dân tộc trong tỉnh đã tự nguyện tham gia đóng góp hàng nghìn tấn lương thực, thực phẩm, huy động sức người, sức của cho tiền tuyến, góp phần cùng quân, dân cả nước làm nên Chiến thắng “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, DQTV tỉnh nhà đã anh dũng chiến đấu tiễu phỉ, diệt trừ thám báo, biệt kích; tham gia nhiều trận đánh, bắt sống hàng trăm tên địch; bắn rơi nhiều máy bay địch. Tiêu biểu, năm 1966, lực lượng dân quân xã Thanh An, huyện Điện Biên đã anh dũng chiến đấu và bắn rơi một chiếc máy bay F4H của không quân Mỹ trong cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc. Chiến công ấy là minh chứng tiêu biểu cho tinh thần chiến đấu kiên cường của lực lượng DQTV tỉnh Điện Biên, những chiến công ấy góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. 

Lực lượng dân quân huyện Điện Biên tham gia giúp dân vận chuyển tài sản, phòng tránh mưa lũ tới nơi an toàn.

Phát huy truyền thống hào hùng, trong những năm qua, lực lượng DQTV tỉnh Điện Biên được xây dựng theo hướng “vững mạnh, rộng khắp”, bảo đảm số lượng và chất lượng. Hiện lực lượng DQTV đã củng cố, xây dựng được 274 cơ sở, quân số hơn 14.000 người = 2,2 % dân số; tỷ lệ đảng viên hơn 3.800 đ/c, đạt  27%. Kết quả huấn luyện hằng năm, 100% đạt yêu cầu, trong đó tỷ lệ khá, giỏi đạt 75% trở lên. Lực lượng DQTV đã phối hợp với công an, bộ đội tổ chức hàng nghìn lượt tuần tra, phát hiện và xử lý hàng trăm vụ việc liên quan đến an ninh trật tự. Từ năm 2015 đến nay, lực lượng DQTV Điện Biên đã huy động hơn 17.000 lượt người tham gia 342 cuộc diễn tập KVPT, chiến đấu phòng thủ, diễn tập ứng phó bão lũ, diễn tập ứng phó cháy rừng cấp tỉnh, huyện, xã, bảo đảm an toàn tuyệt đối… Đặc biệt trong các đợt thiên tai, bão lũ; phòng chống cháy rừng, lực lượng DQTV luôn có mặt kịp thời, hỗ trợ nhân dân giảm nhiều thiệt hại. Điển hình là trong cơn bão số 2, số 3 năm 2024, toàn tỉnh đã huy động gần 1.500 đồng chí tham gia khắc phục hậu quả, tìm kiếm cứu nạn cho hơn 80 hộ dân, dọn dẹp bùn đất giúp hơn 60 hộ dân, giải phóng hàng nghìn mét khối bùn đất, khôi phục và dọn dẹp hơn 05 km đường giao thông, đảm bảo an toàn cho nhân dân tại xã Mường pồn, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên.

PV: Được biết lực lượng DQTV Điện Biên còn đóng vai trò nòng cốt trong xây dựng hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn, đồng chí có thể cho biết rõ hơn về vấn đề này?

Đại tá Lê Văn Sơn: Những năm gần đây, ở hầu hết các địa phương, nhất là địa bàn tuyến biên giới, các thế lực thù địch luôn tìm cách lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo, dân tộc để xuyên tạc, kích động chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân. Bằng sự chủ động nắm tình hình, DQTV đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng đấu tranh, ngăn chặn, không để hình thành điểm nóng về an ninh trật tự.

Cùng với đó, Điện Biên là tỉnh miền núi, biên giới, thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai. Trước tình hình đó, DQTV của tỉnh luôn bám sát địa bàn, phối hợp chặt chẽ với bộ đội địa phương, Bộ đội Biên phòng, cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân kịp thời thực hiện công tác cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai, góp phần tái thiết cuộc sống. Bên cạnh đó, với địa bàn rộng, địa hình hiểm trở, lực lượng DQTV phân tán, trình độ không đồng đều, việc tổ chức huấn luyện gặp nhiều thách thức. Tuy nhiên, Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh đã chủ trì phối hợp, tích cực tham mưu với Tỉnh uỷ, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo triển khai nhiều biện pháp đồng bộ để khắc phục như: Tăng cường huấn luyện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, hiệu quả”; ứng dụng công nghệ thông tin trong huấn luyện, diễn tập. 

PV: Là một tỉnh biên giới, miền núi, việc phát huy sức mạnh của lực lượng DQTV trong cộng đồng rất quan trọng. Đề nghị đồng chí chia sẻ những phương hướng, nhiệm vụ để phát huy vai trò của lực lượng DQTV trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, cũng như toàn tỉnh trong thời gian tới?

Đại tá Lê Văn Sơn: Điện Biên là một tỉnh biên giới, miền núi với đặc thù đa dân tộc, do đó, việc xây dựng và phát huy vai trò của lực lượng DQTV trong cộng đồng có ý nghĩa hết sức quan trọng. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh Điện Biên xác định, tập trung tham mưu xây dựng lực lượng DQTV VMTD, trong đó lấy chất lượng chính trị làm trọng tâm. Đẩy mạnh công tác phát triển Đảng trong DQTV, nâng cao tỷ lệ cán bộ, đảng viên, bảo đảm đủ các thành phần binh chủng theo quy định. Đồng thời, tiếp tục kiện toàn tổ chức, bảo đảm lực lượng có số lượng hợp lý và chất lượng ngày càng cao.

Bên cạnh đó, nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, SSCĐ, chủ động đấu tranh làm thất bại âm mưu “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch. DQTV cần phối hợp chặt chẽ với Quân đội, công an và các lực lượng khác, góp phần xây dựng nền QPTD vững mạnh, củng cố KVPT, giữ vững ANCT, TTATXH, bảo vệ Đảng, chính quyền, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân.

Cùng với đó, chúng tôi cũng hết sức coi trọng công tác huấn luyện, diễn tập, sẵn sàng ứng phó với các tình huống. Nội dung huấn luyện bảo đảm sát yêu cầu nhiệm vụ của từng địa phương, nhất là địa bàn biên giới, gắn với thực hiện tốt các nhiệm vụ phòng, chống thiên tai, khắc phục hậu quả bão lũ, dịch bệnh, tìm kiếm cứu nạn, phòng chống cháy rừng, bảo vệ môi trường và thực hiện các nhiệm vụ phòng thủ dân sự khác. Tăng cường đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về QP-AN. Trong đó, lực lượng DQTV phải đóng vai trò nòng cốt trong việc tham gia xây dựng cơ sở VMTD, phát triển KT-XH, giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.

Để làm được điều đó, Bộ CHQS tỉnh Điện Biên chú trọng tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương bảo đảm tốt chế độ, chính sách cho lực lượng DQTV, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa. Việc thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách theo quy định của Luật DQTV không chỉ góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ DQTV mà còn giúp củng cố lòng tin, động viên lực lượng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!

 ĐỨC HẠNH (thực hiện)