Người bắn rơi hai “pháo đài bay” B-52 trên bầu trời Thái Nguyên
QK2 – Cuối tháng 12/1972, khi Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh lân cận chìm trong tiếng bom của cuộc tập kích đường không chiến lược do Mỹ tiến hành, tại vùng trời Thái Nguyên, một đơn vị pháo phòng không đã lập nên chiến công vang dội: Bắn rơi hai máy bay B-52 của Mỹ – loại máy bay ném bom chiến lược được coi là “bất khả xâm phạm”. Người chỉ huy khẩu đội lập nên kỳ tích ấy là Đại úy Nguyễn Công Tuấn, nguyên Đại đội trưởng Đại đội 5, Trung đoàn pháo cao xạ 256 – đơn vị tiền thân của Lữ đoàn Phòng không 297 ngày nay.
Ông Nguyễn Công Tuấn (ngoài cùng bên trái) kể chuyện bắn máy bay B-52 bằng pháo 100mm với chiến sĩ Lữ đoàn 297.
Năm 1972, khi đang là Trung đội trưởng Trung đội 1, Đại đội 5, Nguyễn Công Tuấn được giao nhiệm vụ chỉ huy trực tiếp tại trận địa pháo 100mm ở phường Quang Vinh, thành phố Thái Nguyên. Trong đợt không kích kéo dài suốt 12 ngày đêm cuối tháng 12, địch tập trung đánh phá các mục tiêu công nghiệp, kho xăng, nhà máy gang thép, cầu đường tại Thái Nguyên. Mỗi đêm, không quân Mỹ trút xuống hàng trăm quả bom, trong đó có những loạt bom rơi cách trận địa của anh chỉ vài trăm mét.
Trong tình thế hiểm nghèo ấy, Nguyễn Công Tuấn vẫn bình tĩnh chỉ huy các kíp chiến đấu, lựa thời cơ bắn chính xác theo phương án dựng màn đạn dày đặc. Kết quả là trong đêm 24 và 26/12/1972, đại đội của anh đã bắn rơi hai máy bay B-52 – một kỳ tích bởi loại pháo 100mm vốn không phải là vũ khí chuyên diệt B-52. Chiến công này không chỉ tạo nên tiếng vang trong toàn quân mà còn tiếp thêm sức mạnh tinh thần cho quân dân miền Bắc trong giai đoạn quyết chiến.
Sau chiến thắng, anh được thăng quân hàm, bổ nhiệm làm Đại đội trưởng Đại đội 5. Năm 2001, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân cho Nguyễn Công Tuấn vì những chiến công đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Trận địa pháo của ông tại Quang Vinh nay được tỉnh Thái Nguyên công nhận là di tích lịch sử – văn hóa, trở thành địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.
Ở tuổi xế chiều, ông Tuấn vẫn nhớ như in tiếng pháo rung chuyển đất trời, đồng đội ngã xuống bên khẩu đội và hình ảnh xác máy bay B-52 bốc cháy giữa đêm đen. “Khi khẩu lệnh bắn vang lên, tôi chỉ kịp nghĩ: không bắn trúng là bom địch sẽ trùm lên chính chúng tôi. Không ai được phép chần chừ trong thời khắc sinh tử đó”, ông xúc động kể lại.
Hơn nửa thế kỷ đã qua, người lính năm xưa giờ đã già yếu, nhưng hào khí của một pháo thủ dũng cảm – người từng viết nên chiến công lịch sử vẫn còn mãi. Nguyễn Công Tuấn là hiện thân sinh động của tinh thần “giữ trời” bất khuất, là niềm tự hào của Lữ đoàn Phòng không 297.
Bài, ảnh: HUYỀN LINH
Quân khu 1
