QK2 – Từ ngày 9/7 – 13/7, Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) phối hợp với UBND tỉnh Thanh Hóa tổ chức Liên hoan Phát thanh toàn quốc (PTTQ) lần thứ XVI – năm 2024 tại thành phố Thanh Hóa. Với chủ đề “Phát thanh Việt Nam – đa dạng trong chuyển đổi số”, có sự tham gia của 81 đơn vị (63 đài PT-TH tỉnh, thành phố, các đơn vị của Đài Tiếng nói Việt Nam, Trung tâm PTTH Quân đội, Cục Truyền thông Công an nhân dân) với 380 tác phẩm thuộc 6  thể loại: Phóng sự, chương trình chuyên đề, phỏng vấn, chương trình phát thanh tiếng dân tộc, câu chuyện truyền thanh, chương trình phát thanh trực tiếp và 5 hạng mục giải thưởng: Ứng dụng nền tảng số, Podcast, kỹ thuật dàn dựng xuất sắc, giọng vàng, người dẫn chương trình xuất sắc. Liên hoan PTTQ đã trở thành ngày hội của những người làm báo phát thanh cả nước.

Ban Tổ chức trao giải Vàng cho nhóm tác giả Trung tâm phát thanh truyền hình Quân đội.

Trong khuôn khổ Liên hoan Phát thanh lần này, điểm nhấn là Hội thảo có chủ đề: “Chuyển đổi số phát thanh: Thực tiễn quốc tế và Việt Nam” với sự tham gia của các chuyên gia, diễn giả truyền thông từ các đài PTTH uy tín Malaysia, Australia, Nhật Bản và các chuyên gia báo chí Việt Nam. Hội thảo tập trung chia sẻ kinh nghiệm chuyển đổi số của một số đài PTTH trên thế giới, cập nhật xu hướng công nghệ về hệ thống lưu trữ số, các nền tảng phân phối và quản lý nội dung số… Hội thảo còn trao đổi kinh nghiệm quản lý mô hình tòa soạn hội tụ, kinh nghiệm thực tiễn từ quốc tế và Việt Nam khi ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo AI vào sản xuất chương trình, sáng tạo nội dung báo chí đa nền tảng.
Tại nhiều cơ quan báo chí, công nghệ hiện đại đã được áp dụng cho quá trình tác nghiệp và phát sóng, xuất bản tới công chúng. Vấn đề quan trọng của CĐS chính là ở con người, sự thay đổi về tư duy để làm sao tạo ra được một quy trình sản xuất mới, những thông tin mới, thậm chí cả văn hóa tòa soạn phù hợp trong CĐS. Nhà báoVũ Hải Quang, Phó Tổng Giám đốc VOV khẳng định: "Không có công nghệ thì không thể có CĐS hiệu quả, nhưng không có con người thì dù có đầu tư công nghệ lớn đến đâu cũng chưa chắc thực hiện được. Chính vì thế, để CĐS báo chí thực sự đi vào đời sống, cần sự thay đổi lớn ở chính những người làm báo. Thay đổi để phù hợp, thay đổi để phát triển. Câu chuyện không chỉ một sớm một chiều nhưng lại là tương lai của PTTH trong công cuộc chinh phục công chúng”.
Nhà báo Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Tổng Biên tập Vietnamplus (Thông tấn xã Việt Nam) thừa nhận, đúng là AI tiềm ẩn nhiều rủi ro nhưng nỗi sợ hãi dường như đang bị phóng đại. Thay vì lo ngại, không ít cơ quan báo chí ở Việt Nam đã sử dụng AI vào hoạt động sản xuất báo chí. Ví như ứng dụng chatbot trước đây đã được nhiều tờ báo nâng cấp bằng trợ lý ảo ra lệnh bằng giọng nói, đọc các tin tức tổng hợp bằng AI; dùng AI tự động hóa các khâu sản xuất tin tức (viết tin, tóm tắt tin, đặt tít, chọn từ khóa…); dùng AI để điều tra độc giả, để hiểu thị hiếu của đối tượng mình hướng tới (Độc giả là ai? Ở đâu? Muốn gì?); dùng AI để sản xuất podcast, video và các sản phẩm đa phương tiện khác.
Về chất lượng các tác phẩm tham gia liên hoan phát thanh năm 2024, Nhà báo Đồng Mạnh Hùng, Tổng thư ký LHPT lần thứ XVI, Trưởng ban Thư ký Biên tập Đài VOV đánh giá: Các tác phẩm dự thi năm nay đạt chất lượng cao cả về nội dung và hình thức. Nhiều tác phẩm được các đài đầu tư công phu, bài bản, đạt trình độ cao của phát thanh hiện đại. Khoảng cách giữa các đơn vị của Đài TNVN và các đơn vị của đài PT-TH địa phương ngày càng rút ngắn, nhiều đài PT-TH địa phương có những tác phẩm xuất sắc. Các tác phẩm dự thi năm nay có nội dung phong phú, đề cập đến mọi lĩnh vực từ chính trị, kinh tế, văn hóa của đất nước đến các vấn đề của đời sống – xã hội. Năm nay các vấn đề về đời sống xã hội như: Phụ nữ, trẻ em, môi trường được các nhà báo quan tâm. Những ứng dụng mới trong cuộc sống như ứng dụng AI, 4.0 cũng được phản ánh đầy đủ trong tác phẩm dự thi. Các tác giả không chỉ đầu tư về mặt nội dung mà hình thức thể hiện cũng được chú ý. Họ đưa ra cách thức làm phát thanh hiện đại, sử dụng hiệu quả ngôn ngữ âm thanh kết hợp với âm nhạc, tiếng động khiến cho tác phẩm phát thanh mềm mại, uyển chuyển và gần gũi với đời sống. Nhiều đài sử dụng phương pháp tương tác, có sự tham gia của thính giả khiến phát thanh gần gũi và thực sự trở thành người bạn của công chúng. Tôi thấy liên hoan năm nay có 2 thể loại được các đài đầu tư công phu là phóng sự và chương trình phát thanh tiếng dân tộc.
Các tác phẩm dự thi Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XVI  có sự đồng đều về chất lượng, các đề tài đều đúng, trúng và mang tính thời sự, được dàn dựng  công phu và có nhiều đổi mới, sáng tạo. Năm nay cũng là năm đầu tiên hạng mục podcast được đưa vào Liên hoan Phát thanh để trao thưởng, với mong muốn khích lệ sự phát triển đa dạng của các loại hình truyền thông, nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của công chúng.
Trong khuôn khổ Vòng Chung khảo Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XVI, Đài Tiếng nói Việt Nam và Đài PTTH tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức nhiều hoạt động nghiệp vụ, văn hóa, thể thao sôi nổi, tạo diễn đàn cho những người làm phát thanh Việt Nam giao lưu, gặp gỡ và chia sẻ kinh nghiệm. Ngoài hội thảo nghiệp vụ, còn có chương trình “Giao lưu những người yêu nghệ thuật chèo toàn quốc lần thứ IX năm 2024” và giải chạy “Vì làn sóng khỏe”.

NGỌC CƯỜNG-SƠN CA