QK2 – Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam năm 1999, được sửa đổi, bổ sung năm 2008, năm 2014 đã tạo tiền đề, cơ sở pháp lý để xây dựng đội ngũ sĩ quan QĐND Việt Nam vững mạnh, làm nòng cốt xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Bên cạnh những thuận lợi và kết quả đạt được, quá trình thực hiện Luật Sĩ quan QĐND Việt Nam đã bộc lộ một số vướng mắc, bất cập cần sửa đổi, bổ sung, bảo đảm thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành, phù hợp với tính chất, nhiệm vụ của Quân đội.

Các khối Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam tham gia diễu binh, diễu hành tại Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Ảnh: PV

Ngày 28/11/2024, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sĩ quan QĐND Việt Nam với 458/459 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/12/2024. Những điểm mới của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sĩ quan QĐND Việt Nam, cụ thể như sau:

Một là, Luật quy định bổ sung chức danh cấp phó trong hệ thống các chức danh cơ bản của sĩ quan QĐND Việt Nam tương đương với các chức danh, chức vụ trong bộ máy các cơ quan Đảng, Nhà nước.

Hai là, tăng tuổi phục vụ tại ngũ (tuổi nghỉ hưu) của sĩ quan từ 1-5 tuổi, cụ thể: Cấp úy: 50 (tăng 4 năm), Thiếu tá: 52 (tăng 4 năm), Trung tá: 54 (tăng 3 năm), Thượng tá: 56 (tăng 2 năm), Đại tá: 58 (tăng 1 năm đối với nam, 3 năm đối với nữ), Cấp Tướng: 60 (nam giữ nguyên, nữ tăng 5 năm). Quy định trên góp phần giữ gìn đội ngũ sĩ quan được đào tạo cơ bản, có bản lĩnh chính trị, trình độ, kinh nghiệm, sức khỏe trong chỉ huy, quản lý, nghiên cứu, tham mưu và cán bộ chuyên môn trình độ cao có nhiều thời gian phục vụ trong Quân đội; đồng thời, bảo đảm sĩ quan cơ bản có đủ năm tham gia bảo hiểm xã hội đủ điều kiện được hưởng tối đa 75% lương, thống nhất với quy định của Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành.

Ba là, Luật không quy định cụ thể cấp bậc quân hàm Trung tướng, Thiếu tướng mà quy định cụ thể cấp bậc quân hàm cao nhất là Đại tướng với 3 chức danh (Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị); Thượng tướng, Đô đốc Hải quân với 14 chức danh (Thứ trưởng không quá 6, Phó Tổng Tham mưu trưởng không quá 3, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị không quá 3); Giám đốc, Chính ủy Học viện Quốc phòng; Trung tướng, Phó đô đốc Hải quân và Thiếu tướng, Chuẩn đô đốc Hải quân không quy định cụ thể đến từng chức danh, mà chỉ quy định số lượng không quá 398.

Bốn là, Luật quy định cụ thể trường hợp được xét thăng quân hàm trước thời hạn, sĩ quan biệt phái.

Sĩ quan được xét thăng quân hàm trước thời hạn trong trường hợp lập chiến công xuất sắc trong chiến đấu hoặc được khen thưởng trong công tác; hoàn thành thành tốt chức trách, nhiệm vụ mà cấp bậc quân hàm hiện tại thấp hơn cấp bậc quân hàm cao nhất quy định đối với chức vụ, chức danh mà sĩ quan đang đảm nhiệm từ hai bậc trở lên hoặc cấp bậc quân hàm hiện tại thấp hơn cấp bậc quân hàm cao nhất đối với chức vụ chỉ huy, quản lý.

Sĩ quan được xét nâng lương trước thời hạn nếu trong chiến đấu lập chiến công xuất sắc hoặc trong công tác được khen thưởng.

Sĩ quan biệt phái thực hiện nghĩa vụ, trách nhiệm và được hưởng quyền lợi như sĩ quan đang công tác trong Quân đội; được cơ quan, tổ chức nơi đến biệt phái bảo đảm điều kiện làm việc và sinh hoạt; khi kết thúc nhiệm vụ biệt phái được xem xét, bố trí chức vụ phù hợp; trường hợp bố trí chức vụ thấp hơn chức vụ biệt phái thì được giữ nguyên quyền lợi của chức vụ biệt phái.

Năm là, Luật mới quy định chế độ thanh toán theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế; bổ sung quy định con đẻ, con nuôi hợp pháp 18 tuổi trở lên của sĩ quan tại ngũ nếu còn đi học phổ thông và không có chế độ bảo hiểm y tế thì được cấp thẻ bảo hiểm y tế; quy định sĩ quan khi hết tuổi phục vụ tại ngũ cao nhất nếu đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm trở lên thì được nghỉ hưu. Ngoài ra, sĩ quan được hưởng chế độ an điều dưỡng, chăm sóc khi mắc bệnh hiểm nghèo, chế độ thông tin, hỗ trợ tang lễ khi từ trần.

Sáu là, Luật quy định nâng hạn tuổi phục vụ của sĩ quan dự bị, cụ thể: Cấp úy: 53 tuổi (tăng 2 năm), Thiếu tá: 55 tuổi (tăng 2 năm), Trung tá: 57 tuổi (tăng 1 năm), Thượng tá: 59 tuổi (tăng 2 năm), Đại tá: 61 tuổi (tăng 1 năm), giữ nguyên đối với Cấp tướng: 63 tuổi. Hạn tuổi phục vụ cao nhất của Chỉ huy trưởng Ban CHQS cấp xã thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động.

Bảy là, bổ sung quy định trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc bố trí đất từ quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở và thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai để bàn giao cho Bộ Quốc phòng làm cơ quan chủ quản, quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư để triển khai thực hiện dự án đầu tư, xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở và quy định khác của pháp luật có liên quan phù hợp với nhu cầu của Bộ Quốc phòng.

Thời gian tới cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, có hiệu quả Luật Sĩ quan và Luật sửa đổi, bổ sung Luật Sĩ quan QĐND Việt Nam; đổi mới hình thức tuyên truyền, phổ biến giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị nhằm nâng cao nhận thức, tinh thần thượng tôn pháp luật. Nghiên cứu, áp dụng, cụ thể hóa các quy định của Luật Sĩ quan QĐND Việt Nam trong các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng về công tác cán bộ. Phối hợp thực hiện tốt công tác tuyên truyền, hướng nghiệp, tạo nguồn đào tạo sĩ quan, bồi dưỡng, nâng cao trình độ và bảo đảm chế độ chính sách đối với sĩ quan tại ngũ, sĩ quan thôi phục vụ tại ngũ và hậu phương Quân đội, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ sĩ quan đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ, xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thượng tá ĐỖ MINH HÀO, Trưởng ban Pháp chế, Văn phòng Quân khu 2