QK2 – Dưới chân núi Con Voi, có dòng suối Nủi hằng ngày vẫn cung cấp nước cho bà con sinh hoạt, trồng rau, cấy lúa với hai bên cánh rừng xanh thẳm. Đây cũng chính là nơi sinh sống yên bình, hạnh phúc từ bao đời của bà con dân tộc Tày, thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai. Vậy mà, sáng sớm ngày 10/9, một trận lũ kinh hoàng đã cuốn phăng, san phẳng tất cả. Nhận được hung tin, 300 cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 98, Sư đoàn 316 tức tốc cơ động ngay trong đêm để phối hợp với các lực lượng tham gia cứu hộ, cứu nạn, cứu chữa người bị thương, tìm kiếm người bị lũ cuốn trôi, góp phần xoa dịu nỗi đau của bà con Làng Nủ.

DỰA VÀO DÂN BẢN ĐỂ TÌM KIẾM NẠN NHÂN

Chúng tôi đến Làng Nủ vào chiều tối một ngày sau sự cố, khi trời vẫn còn mưa rả rích. Trên con đường độc đạo mới được Bộ CHQS tỉnh Lào Cai khai thông do có hàng chục điểm bị sạt lở nham nhở dọc hai bên, khiến cho những người lái xe quân sự chuyên nghiệp cũng phải căng mình lái, quan sát, sẵn sàng xử lý các tình huống. Vừa đến hiện trường, mặc dù trời cũng đã tối, nhưng Thiếu tướng Nguyễn Đăng Khải, Phó Tư lệnh – Tham mưu trưởng Quân khu vẫn lao vào tâm lũ, chân lội bùn, tay dùng đèn pin soi, khảo sát thực địa, nắm tình hình địa bàn, nghe địa phương thông báo sơ bộ thiệt hại. Dòng suối Nủ nước vẫn đục ngầu cuộn chảy.

Các chiến sĩ Trung đoàn 98 tích cực tìm kiếm các nạn nhân tại Làng Nủ.

Không khí tang thương, não nề bao trùm cả Làng Nủ. Khắp thôn đâu đâu cũng bắt gặp nét mặt người dân đượm buồn, cùng những tiếng gào khóc thảm thiết như xé lòng, mong sớm tìm được người thân. Khu người dân Làng Nủ ở trước đây, giờ chỉ còn là bãi bùn đất, lổng chổng cây que, đất đá kèm với mùi ú xuế của gia súc, gia cầm chết. Ngay sàn bê tông bên ngoài của Nhà sinh hoạt cộng đồng của thôn, hàng chục chiếc quan tài mới vẫn được xếp ngay ngắn và cứ vơi dần mỗi ngày khi các thi thể được tìm thấy.

Nhìn anh Sầm Văn Bóng bơ phờ, mệt mỏi sau gần hai ngày sống trong cảnh tang tóc, đau thương khiến ai nấy đều chạnh lòng, thương sót. Trận lũ kinh hoàng sáng hôm ấy không những cuốn đi toàn bộ nhà cửa, tài sản, lợn gà của Bóng mà cay nghiệt hơn là đã cướp đi người vợ và 4 đứa con yêu dấu của anh. Cũng may là các chú bộ đội đã tìm thấy toàn bộ thi thể để anh và gia đình lo hậu sự chu toàn.Thấy cảnh tượng này, Thiếu tướng Nguyễn Đăng Khải và các đồng chí trong Sở chỉ huy tiền phương Quân khu 2 đặt tại Nhà sinh hoạt cộng đồng thôn Làng Nủ nước mắt đã nhạt nhòa. Đêm ấy, vị tướng phong trần, sương gió Nguyễn Đăng Khải chắc cũng không thể ngon giấc.

Sáng sớm hôm sau, khi nhiều người vẫn còn chìm trong giấc ngủ, làn sương mù vẫn còn giăng kín các cành cây, ngọn cỏ khắp bìa rừng thì Thiếu tướng Nguyễn Đăng Khải đã dạo quanh một vòng thực địa rồi hội ý nhanh chóng với cán bộ, chỉ huy các đơn vị đang thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm tại đây. Đồng chí Phó Tư lệnh – Tham mưu trưởng Quân khu yêu cầu các lực lượng phải tranh thủ thời gian, xông vào những nơi trọng điểm, đầu ngọn lũ và phải dựa vào dân bản địa, thông thạo địa hình, cảnh vật để tìm kiếm nạn nhân bị lũ cuốn trôi. Các chiến sĩ phải coi người dân Làng Nủ như chính người thân của mình, mới thấy sự sốt ruột, mong mỏi của người dân, từ đó tích cực tìm kiếm các nạn nhân xấu số để bàn giao cho gia đình, địa phương lo hậu sự. Đặc biệt phải sử dụng các ký, tín ám hiệu, đề phòng các nguy cơ mất an toàn vì trời vẫn mưa, không loại trừ nguy cơ có lũ quét hoặc sạt lở đất.

Theo ông Nông Thế Mạnh, Chủ tịch UBND xã Phúc Khánh, thực hiện sự chỉ đạo của Quân khu, địa phương đã chọn và cử 25 người là nam giới, có sức khỏe tốt, thông thạo địa hình, địa vật và lực lượng dân quân tham gia tìm kiếm cùng quân đội, công an. Vì địa hình dòng lũ phức tạp, biến đổi, ở nhiều địa điểm khác nhau. Mỗi tổ, mũi công tác sẽ có một người dân bản địa đi cùng. Khi tìm được thi thể các nạn nhân sẽ mời gia đình, người thân nhận dạng, lực lượng dân quân sẽ hỗ trợ gia đình an táng.

TOẢ SÁNG NƠI TÂM LŨ

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của thủ trưởng cấp trên, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 316 đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng như: Công an, dân quân, biên phòng… Các chiến sĩ trẻ đã băng mình vào tâm lũ; chia làm nhiều tổ, mũi công tác, tranh thủ thời gian để tiến hành lùng sục, bới tìm từng lùm cây, bãi cỏ, hố bùn lầy, khe suối, với mong muốn sớm tìm được các nạn nhân xấu số để bàn giao cho gia đình lo hậu sự. Cho dù phải sống trong điều kiện mất điện, thiếu nước sạch, sóng điện thoại di động phập phù; dưới bùn sâu là đinh, mảnh thủy tinh, thanh sắt, miếng tôn, mảnh sành; phải đối mặt với hiểm nguy, gian khó nhưng các chiến sĩ LLVT Quân khu sẵn sàng vượt qua để giúp dân, làm an lòng dân. Thực tế có những đồng chí đã bị thương khi dẫm phải đinh trong quá trình tìm kiếm các nạn nhân, nhưng vẫn không hề nao núng tinh thần.

Cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 316 tổ chức tìm kiếm nạn nhân và khắc phục hậu quả lũ quét. Ảnh: HIẾU DƯƠNG

Binh nhì Thào Mí Lình, Đại đội 5, Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 98, dân tộc Mông, quê ở xã Lũng Thầu, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm người mất tích đã dẫm phải đinh rất sâu vào lòng bàn chân, máu tứa ra. Bác sĩ quân y túc trực đã phải trích rộng thêm để khử trùng, tiêm phòng uốn ván và đưa bệnh nhân về Bệnh viện Quân y 109 điều trị. Trước lúc chia tay đồng đội đi nhập viện, Lình đã khóc, nhưng không phải vì đau mà vì anh không được ở lại cùng đồng đội giúp bà con Làng Nủ tìm người thân.

Sau 4 ngày trực tiếp chỉ huy bộ đội, tìm kiếm nạn nhân tại Làng Nủ, giọng của Trung tá Nguyễn Ngọc Ba, Trung đoàn trưởng, Trung đoàn 98 đã khản, nói không còn rõ nữa. Nhưng anh vẫn cố chia sẻ với chúng tôi thì được biết: Dù đơn vị đang thực hành diễn tập tại thao trường Động Móc, Tuyên Quang, nhưng khi có lệnh của thủ trưởng Sư đoàn đã điều động gấp lực lượng đi Hạ Hòa chống ngập úng. Nhưng khi có các lực lượng của đơn vị khác giúp Hạ Hòa và khi Làng Nủ xảy ra sự kiện đặc biệt nghiêm trọng này, đơn vị lại tức tốc hành quân trong đêm, đem theo nhiều vật tư, dụng cụ tìm kiếm, thuốc, bông băng quân y, lương khô, sau đó bước vào thực hiện nhiệm vụ ngay. Đơn vị đã cùng với người dân bản địa, lực lượng dân quân, chó nghiệp vụ của Bộ đội Biên phòng, tỏa đến các khu vực xung yếu, trọng điểm để tìm kiếm người bị nạn. Chỉ trong một thời gian ngắn, các chiến sĩ Trung đoàn 98 đã tìm kiếm được nhiều nạn nhân xấu số, bàn giao cho địa phương, gia đình lo hậu sự, góp phần xoa dịu nỗi đau của bà con Làng Nủ.

Ông Hoàng Văn Diệp Trưởng thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh bùi ngùi nói với chúng tôi: Thấy bộ đội về làng, bà con rất mừng, cảm thấy an lòng hơn. Nhiều người đã dọn dẹp nhà cửa, thu xếp đồ đạc để mời bộ đội về ở, rồi còn lo tìm nguồn nước sạch cho bộ đội tắm giặt. Trong thời khắc đau lòng nhất, hoảng loạn nhất thì bộ đội đến, giúp tinh thần người dân dần ổn định. Các chiến sĩ đã không quản gian khổ, hiểm nguy, lao vào tâm lũ, dầm mình dưới bùn sâu tìm kiếm nạn nhân. Hình ảnh chú bộ đội thật đẹp trong mắt người dân Làng Nủ, đúng là bộ đội của dân, vì dân phục vụ.

Bài, ảnh: ĐÀO DUY TUẤN