QK2 – Vĩnh Phúc là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, nơi phát tích ra người Việt cổ, có vị trí rất quan trọng trong đảm bảo quốc phòng, an ninh cũng như phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Những năm gầy đây tuy gặp nhiều khó khăn tác động, nhưng với tinh thần đoàn kết, quyết tâm cao, Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh Vĩnh Phúc chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương tham mưu với Tỉnh ủy – HĐND – UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác quân sự, quốc phòng (QS,QP), đặc biệt là nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ (KVPT) vững chắc, góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn tỉnh.

Quán triệt các nghị quyết, chỉ thị, nghị định của Đảng, Nhà nước về nhiệm vụ QS,QP, trọng tâm là Nghị quyết số 28 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Chiến lược Bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”; Nghị định số 21 của Chính phủ về KVPT; Nghị định số 02 của Chính phủ về phòng thủ dân sự. Kế thừa và phát huy kế sách giữ nước “từ sớm, từ xa”, “từ khi nước chưa nguy”, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 2, Tỉnh ủy – HĐND – UBND tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai toàn diện xây dựng tiềm lực trong KVPT. Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các đơn vị LLVT và nhân dân trong xây dựng và hoạt động KVPT. Tham mưu ban hành nhiều nghị quyết, đề án, kế hoạch, chương trình hành động để tăng cường tiềm lực trong KVPT tỉnh, tiêu biểu như: Nghị quyết số 08, ngày 21/12/2021 của HĐND tỉnh về phê duyệt Đề án tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách cho DQTV giai đoạn 2022 – 2026; Nghị quyết số 02, ngày 20/7/2022 của HĐND tỉnh về Quy định mức phục cấp hàng tháng đối với Thôn đội trưởng, mức trợ cấp ngày công lao động tăng thêm trong trường hợp được kéo dài thực hiện nhiệm vụ tham gia DQTV trên địa bàn tỉnh; Đề án số 55, ngày 26/3/2021 của UBND tỉnh về xây dựng tiềm lực quân sự trong KVPT tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2021- 2025; Đề án 10804, ngày 3/12/2021 của UBND tỉnh về chế độ chính sách cho DQTV; Đề án số 1214, ngày 12/3/2021 của Bộ CHQS tỉnh về tháo gỡ điểm nghẽn, khó khăn, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực QS,QP.

Chỉ huy thông qua kế hoạch xử lý chữa cháy rừng trong diễn tập chữa cháy rừng Tam Đảo. (ảnh: Đào Duy Tuấn)

Trong xây dựng KVPT, tỉnh Vĩnh Phúc đặc biệt coi trọng việc xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần, văn hóa, xã hội, giáo dục lịch sử, truyền thống, khơi dậy lòng yêu nước, niềm tin của nhân dân vào cấp ủy, chính quyền địa phương; hiểu rõ được nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, cùng nhau quyết tâm xây dựng KVPT vững mạnh; phối hợp với các địa phương chỉ đạo xây dựng Đảng bộ Quân sự huyện, chi bộ quân sự cấp xã vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Thường xuyên nắm chắc tình hình tư tưởng chính trị, nguyện vọng chính đáng của cán bộ, đảng viên; thực hiện có hiệu quả việc tinh giản tổ chức biên chế, toàn tỉnh đã giảm 4 đơn vị sự nghiệp thuộc Tỉnh ủy- UBND tỉnh, giảm 1 xã, 142 thôn, tổ dân phố, 456 cán bộ lãnh đạo, quản lý. Đảng bộ Quân sự tỉnh đã triển khai thực hiện nghiêm Nghị quyết số 230 của Quân ủy Trung ương, Kế hoạch của Bộ Quốc phòng về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam, giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo, đảm bảo “tinh, gọn, mạnh”, từ năm 2020 đến nay các cơ quan, đơn vị thuộc LLVT tỉnh Vĩnh Phúc có nhiều biến động, thay đổi. Đã giải thể Trường Quân sự tỉnh bàn giao một số nhiệm vụ cho Trung đoàn 834; Ban Hậu cần, Ban Kỹ thuật Trung đoàn 834 sáp nhập thành Ban Hậu cần – Kỹ thuật; Phòng Hậu cần, Phòng Kỹ thuật thuộc Bộ CHQS tỉnh sáp nhập thành Phòng Hậu cần – Kỹ thuật; giải thể Ban Khoa học, công nghệ thuộc Phòng Tham mưu; Đại đội 27 và Đại đội Trinh sát sáp nhập thành Đại đội Trinh sát – Cơ giới; thành lập Đại đội Công binh.

Phân đội Trinh sát, Phóng Tham mưu huấn luyện đào và sử dụng bếp Hoàng Cầm. (ảnh: Đào Duy Tuấn)

Kết hợp giữa tuyển quân và tạo nguồn cán bộ cơ sở, phát triển đảng viên, hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyền quân được giao hàng năm. Đến nay 100% số xã, phường, thị trấn đã thành lập chi bộ quân sự. Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) theo phương châm “vững mạnh, rộng khắp”, tỷ lệ đạt 1,36% so với dân số, trong đó đảng viên đạt 32,7%, bộ đội phục viên xuất ngũ đạt 13,3%. Lực lượng dự bị động viên được xây dựng theo hướng “gần, gọn địa bàn, quân đâu, cán đó”, biên chế quân nhân dự bị đạt 99,4%, đúng chuyên nghiệp quân sự đạt 82,4%. Tập trung xây dựng lực lượng DQTV và DBĐV phù hợp với chuyển dịch cơ cấu lao động của tỉnh, đảm bảo vừa lao động, sản xuất tại chỗ, vừa sẵn sàng giải quyết các vấn đề phát sinh từ cơ sở, được quản lý chặt chẽ, sẵn sàng động viên, tập trung thực hiện nhiệm vụ khi có yêu cầu.

Xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, thường xuyên nắm chắc tình hình ngay từ cơ sở không để bị động bất ngờ. LLVT tỉnh thực hiện tốt nhiệm vụ của đội quân công tác, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân và chính sách hậu phương Quân đội, sẵn sàng giúp đỡ, chia sẻ với người dân những lúc thiên tai, hoạn nạn, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, “Thế trận lòng dân” vững chắc. Chủ động thực hiện tốt công tác giáo dục QP-AN cho các đối tượng. Trong 5 năm qua LLVT tỉnh đã mở được hơn 264 lớp bồi dưỡng kiến thức QP-AN với 15.834 cán bộ, đảng viên và gần 280 nghìn học sinh, sinh viên được bồi dưỡng kiến thức về QP,AN. Phối hợp tổ chức có hiệu quả công tác tuyên truyền trên báo, đài về nhiệm vụ QS,QP, xây dựng KVPT tỉnh. Đã thực hiện hơn 60 chuyên mục “Quốc phòng Vĩnh Phúc”, “An ninh Vĩnh Phúc” trên sóng tuyền hình, thực hiện 65 chuyên mục “Quân sự, quốc phòng địa phương” trên Báo Vĩnh Phúc và hàng nghìn tin, bài về công tác QS,QP tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông, tạo chuyển biến rõ nét về nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về nhiệm vụ QS,QP và xây dựng KVPT.

Lực lượng dự bị động viên huyện Yên Lạc tập trung huấn luyện năm 2023.(ảnh: Đào Duy Tuấn)

Trong xây dựng tiềm lực về kinh tế, khoa học và công nghệ, các đơn vị, địa phương kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế, giữa kinh tế với quốc phòng, an ninh; đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, kinh tế của tỉnh tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021 – 2022 đạt  8,8%, trong top 10 tỉnh có tăng trưởng cao nhất cả nước; năm 2023, tốc độ tăng GRDP của tỉnh tăng 2,37% (đứng thứ 10/11 tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng và thứ 55/63 cả nước). Chú trọng đầu tư, khai thác thế mạnh của tỉnh về du lịch, nghỉ dưỡng, vui chơi, giải trí chất lượng cao như khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng Đại Lải, Tam Đảo. Địa bàn tỉnh có 4 doanh nghiệp, công ty đủ điều kiện sẵn sàng huy động, động viên công nghiệp khi có tình huống chiến tranh xảy ra. Cơ quan quân sự các cấp đã tham gia thẩm định 125 dự án phát triển  kinh tế, văn hóa, xã hội. Trong phát triển nông nghiệp, người dân tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, theo hướng sản xuất hàng hóa, hình thành các vùng sản xuất tập trung, có sự liên kết, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân và dự trữ, tích lũy cho nhu cầu KVPT tỉnh khi có tình huống xảy ra.

Bộ CHQS tỉnh tham mưu, đề xuất quy hoạch, sử dụng đất cho mục đích Quốc phòng vào quy hoạch chung của tỉnh, đảm bảo đồng bộ, thống nhất với quy hoạch xây dựng thế trận quân sự trong KVPT, 100% điểm đất quân sự đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Hệ thống bưu chính viễn thông, thông tin liên lạc, mạng intenet, giao thông vận tải được quan tâm đầu tư, vừa phục vụ đời sống, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, vừa phục vụ hoạt động của KVPT, giúp sẵn sàng cơ động, sử dụng khi có tình huống. Các công trình quốc phòng, khu quân sự, hệ thống kho vũ khí đạn dược, vật liệu nổ được quy hoạch xây dựng vành đai bảo vệ an toàn. Tỉnh đã dành nhiều nguồn kinh phí, đất đai, vật tư cho xây dựng các công trình quốc phòng, hệ thống các công trình chiến đấu, thao trường huấn luyện, diễn tập, căn cứ hậu cần, kỹ thuật, căn cứ hậu phương; gắn đầu tư xây dựng các công trình phục vụ diễn tập với phát triển kinh tế, xã hội, giáo dục quốc phòng, an ninh, đảm bảo tính lưỡng dụng cao. 100% trụ sở Quân sự, Công an cấp xã được đầu tư xây dựng, được sử dụng, vận hành hiệu quả.

Cán bộ, chiến sĩ Ban CHQS huyện Yên Lạc dọn dẹp cây bị gãy đổ do cơn bão số 3, năm 2024. (ảnh: Đào Duy Tuấn)

Đã chỉ đạo và tổ chức thành công 185 cuộc diễn tập các cấp, trong đó 01 cấp tỉnh, 09 cấp huyện, 08 cuộc luyện tập, diễn tập động viên, 29 diễn tập ứng phó lụt bão và tìm kiếm cứu nạn, 129 cuộc diễn tập chiến đấu cấp xã, đều đạt giỏi và xuất sắc, bảo đảm an toàn tuyệt đối. Thông qua diễn tập, luyện tập đã phát huy được vai trò tham mưu, phối hợp, hiệp đồng của cơ quan quân sự, công an, năng lực chỉ huy, điều hành của đội ngũ cán bộ các cấp.

Trong xây dựng tiềm lực về quân sự, an ninh và đối ngoại, Công an, Quân sự tỉnh duy trì nghiêm nền nếp, chế độ trực SSCĐ các đợt cao điểm, sự kiện trọng đại của đất nước, địa phương. Đã triển khai đẩy mạnh thi đua thực hiện hiệu quả “3 đột phá”, nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập; xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật. Luôn bám sát phương châm, vận dụng tốt 3 quan điểm, 8 nguyên tắc, 6 mối kết hợp trong huấn luyện. Tổ chức huấn luyện cho các đối tượng theo kế hoạch, bảo đảm nội dung, thời gian, quân số đạt 98,5%; kết quả kiểm tra các nội dung 100% đạt yêu cầu, có trên 80% đạt khá, giỏi. Chất lượng công tác được nâng lên rõ rệt, khắc phục triệt để khâu yếu, mặt yếu mà nghị quyết Đại hội Đảng các cấp trong LLVT tỉnh đã xác định.

Lực lượng dân quân tự vệ huyện Bình Xuyên duy trì nghiêm công tác huấn luyện.(ảnh: Đào Duy Tuấn)

Lực lượng công an chính quy được biên chế đủ ở các xã, mỗi xã có từ 5 đến 8 đồng chí, tổ chức biên chế lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, theo đúng Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở đã được Quốc hội thông qua năm 2023, có hiệu lực thi hành từ tháng 7 năm 2024. Thực hiện tốt hương châm “An ninh chủ động”, lực lượng dân quân và công an cơ sở thường xuyên phối hợp làm tốt công tác nắm, quản lý địa bàn, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, không để trở thành điểm nóng.

Trong công tác đối ngoại, tỉnh Vĩnh Phúc đã kết nghĩa với tỉnh Luông – Nậm – Thà (Lào) từ 60 năm nay và tỉnh Chungcheongbuk (Hàn Quốc) từ 16 năm trước. Nhờ làm tốt công tác đối ngoại, vận động đầu tư mà tỉnh đã thu hút được nhiều dự án, doanh nghiệp có vốn đầu tư từ nước ngoài trong tốp đầu cả nước. Bộ CHQS hai tỉnh Vĩnh Phúc và Luông – Nậm – Thà đã tổ chức kết nghĩa và duy trì, phát triển nhiều hoạt động song phương. Qua đó, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng của tỉnh, vun đắp tình đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào.

Phát huy sức mạnh tổng hợp trong xây dựng KVPT tỉnh Vĩnh Phúc vững chắc với nhiều chủ trương, mô hình mới sáng tạo, hiệu quả là bài học kinh nghiệm vô cùng quý giá, làm nền tảng xây dựng KVTP vững chắc trong thời gian tới. Cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước, chế độ XHCN, gắn bó máu thịt với Nhân dân, đoàn kết, quyết tâm xây dựng Đảng bộ Quân sự trong sạch vững mạnh, LLVT tỉnh vững mạnh toàn diện, “Mẫu mực, tiêu biểu”, có chất lượng tổng hợp và khả năng SSCĐ cao, tất cả vì cuộc sống bình yên, no ấm, hạnh phúc của Nhân dân.

Đại tá NGUYỄN VĂN XUÂN, UVTV- Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Vĩnh Phúc