Bài 2: Đưa con chữ về với đồng bào

QK2 – Bản Púng Pảng nằm trên rẻo cao của xã Mường Và, huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La. Khi màn đêm buông xuống, trong không gian tĩnh lặng trên bản vùng cao này lại vang lên những tiếng đánh vần, tiếng đọc đồng thanh… Đây là âm thanh của lớp học xóa mù chữ cho đồng bào Mông do Đoàn Kinh tế – Quốc phòng (KT-QP) 326 đứng ra tổ chức. Dưới sự hướng dẫn tận tình của những thầy, cô giáo là trí thức trẻ tình nguyện (TTTTN) Đoàn KT-QP 326 đã giúp bà con nơi đây không chỉ biết đọc, biết viết mà còn truyền cho họ ngọn lửa đam mê, hứng thú với việc học.

ƯỚC MƠ CỦA NHỮNG NGƯỜI TÌM CHỮ

Đã thành thói quen, sau khi ăn cơm tối và dọn dẹp xong, anh Lầu Bả Tống cùng vợ của mình là chị Giàng Thị Bự lại bảo nhau chuẩn bị sách, bút rồi địu con đến lớp học xóa mù chữ do “thầy giáo” Vừ Bả Nọ, TTTTN Đội sản xuất và xây dựng cơ sở chính trị số 2, Đoàn KT-QP 326 đứng lớp. Trò chuyện với chúng tôi, anh Lầu Bả Tống cho hay: “Không biết chữ khổ lắm! Mình đi ra chợ bán con gà, con lợn mà không biết tính như thế nào cho đúng giá. Rồi cho con đi học, đi bệnh viện lại phải nhờ người biết cái chữ đi cùng để viết giấy tờ hộ. Tôi muốn học để biết cái chữ, sau này đi làm giấy tờ cho con nhập học hay làm thủ tục nhập viện được dễ dàng hơn”.

Giờ học tại lớp xóa mù chữ bản Púng Pảng, xã Mường Và, huyện Sốp Cộp (Sơn La).

Hăng say học tập không kém, đó là chị Sồng Thị Giống. Sinh ra trong gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn lại do hủ tục lạc hậu nên tuổi thơ chị không được cắp sách tới trường. Nhìn đôi bàn tay chai sần vì quanh năm đầu tắt mặt tối với việc nương rẫy nay lại vụng về cầm bút nắn nót viết từng chữ, khiến chúng tôi thêm khâm phục ý chí, quyết tâm của chị. Chính vì khát khao “con chữ”, nên khi biết Đoàn KT-QP 326 đến bản mở lớp xóa mù chữ và vận động bà con đến học, chị đã ngay lập tức đăng ký tham gia với niềm tin biết được “con chữ” là tiến gần hơn với ước mơ thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu. Chị Sồng Thị Giống tâm sự: “Học chữ vui lắm! Cảm ơn Đảng, Nhà nước, các chú bộ đội Đoàn KT-QP 326 đã mở lớp xóa mù chữ cho dân bản. Chúng tôi sẽ cố gắng học thật nhiều cái chữ. Có cái chữ rồi thì mới biết cách làm ăn, buôn bán để thoát nghèo”.

Thượng tá Nguyễn Đình Chiến, Phó Đoàn trưởng, Tham mưu trưởng Đoàn KT-QP 326 cho biết: Những năm qua, thực hiện Dự án 174 của Bộ Quốc phòng về tăng cường TTTTN đến công tác tại các Khu KT-QP, Đảng ủy, chỉ huy Đoàn KT-QP 326 đã lãnh đạo đơn vị làm tốt công tác phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương cử TTTTN tham gia giảng dạy 35 lớp xóa mù chữ cho 778 người dân, tuyên truyền vận động 230 em học sinh bỏ học tiếp tục đến trường. Đặc biệt, từ năm 2022 đến nay, Đoàn KT-QP 326 đã trực tiếp đứng ra mở 2 lớp xóa mù cho bà con ở các cụm bản thuộc xã Mường Lạn và xã Mường Và (huyện Sốp Cộp). Các đồng chí TTTTN được phân công làm giáo viên giảng dạy đã phát huy sức trẻ, kiến thức được học tập. Tích cực nghiên cứu biên soạn giáo án, tài liệu rèn luyện kỹ năng, tác phong sư phạm phù hợp với đối tượng giảng dạy, thu hút được đông đảo bà con tham gia học tập. Thời gian tới, Đảng ủy, chỉ huy Đoàn sẽ tiếp tục làm tốt công tác phối hợp với cấp ủy chính quyền các địa phương thực hiện tốt công tác xoá mù chữ cho nhân dân trên địa bàn.

TẤM LÒNG CỦA NGƯỜI GIEO CHỮ

Tranh thủ phút giải lao giữa giờ học, chúng tôi trò chuyện với “thầy giáo” trẻ tuổi Vừ Bả Nọ và được biết thêm, Vừ Bả Nọ là sinh viên đã tốt nghiệp trường Cao đẳng Sơn La, chuyên ngành sư phạm Văn, khi biết Ban Quản lý Dự án 174, Đoàn KT-QP 326 tuyển chọn đội viên TTTTN đến công tác tại Khu KT-QP Sông Mã, Vừ Bả Nọ đã nộp hồ sơ đăng ký tham gia và trúng tuyển. Là người dân tộc Mông lại được đào tạo cơ bản về sư phạm, Vừ Bả Nọ nhận thức được rằng nếu không có văn hóa và kiến thức thì nghèo vẫn cứ nghèo, khó khăn vẫn cứ khó khăn. Do vậy, khi Đoàn KT-QP 326 có chủ trương mở lớp xoá mù chữ cho người dân các bản khó khăn trong vùng dự án, Nọ đã xung phong đứng lớp dạy chữ cho bà con.

Xác định mặc dù sẽ gặp nhiều khó khăn nhưng với sự quyết tâm và nhiệt huyết của tuổi trẻ, Vừ Bả Nọ đã đề xuất nhiều nội dung, biện pháp xây dựng kế hoạch với cấp ủy, chỉ huy, trước hết tổ chức phối hợp với các ngành, đoàn thể tuyên truyền vận động nhân dân tham gia học lớp xóa mù. Nắm được đặc điểm ban ngày bà con phải đi làm nương rẫy, chỉ có buổi tối mới có thời gian học tập, Đảng ủy, chỉ huy Đoàn KT-QP 326, cấp ủy chính quyền địa phương, đặc biệt là bản thân Vừ Bả Nọ đã kiên trì đến từng nhà để vận động, nói cho bà con hiểu về những lợi ích khi tham gia học xóa mù, đó là ngoài việc biết đọc, biết viết, biết tính những phép tính cơ bản, bà con có thể nắm được những thông tin về khoa học kỹ thuật để áp dụng vào sản xuất, biết cách dạy con… Nhờ vậy mà đồng bào đã hiểu ra và đăng ký đến học. Đến nay lớp học được tổ chức thường xuyên từ 19h đến 21h các ngày từ thứ 2 đến thứ 5 hằng tuần và thu hút được gần 30 người dân trong độ tuổi 17 đến 60 tham gia học chữ. Chia sẻ với chúng tôi, Vừ Bả Nọ cho biết: “Được chỉ huy Đoàn tin tưởng và giao nhiệm vụ dạy xóa mù chữ cho bà con, tôi cảm thấy rất vinh dự, tự hào. Khi mới mở lớp, hầu hết học viên không biết chữ, ngại giao tiếp với thầy cô và người ngoài nên quá trình giảng dạy phải trao đổi bằng cả ba thứ tiếng (Kinh, Thái, Mông). Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại, các học viên đã tự tin giao tiếp, một số đã đọc thông viết thạo, biết cân, đo, đong, đếm”.

Được biết, ngoài việc dạy chữ, xóa mù cho bà con, Vừ Bả Nọ còn cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc với nhân dân để lồng ghép tuyên truyền vận động nhân dân về đường lối chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, hương ước, quy ước của địa phương, bài trừ các hủ tục lạc hậu như tảo hôn, sinh đẻ nhiều con; hướng dẫn cho bà con kĩ thuật chăn nuôi, chăm sóc cây trồng, áp dụng khoa học kỹ thuật vào canh tác, không đốt rừng làm nương rẫy… Bằng cách làm thiết thực này mà bà con trong bản đã mạnh dạn tăng diện tích canh tác lúa nước lên nhiều lần và áp dụng bón phân chăm cây đúng kỹ thuật cho hiệu quả năng suất cao hơn các năm trước, nhờ đó mà cuộc sống của bà con đã có nhiều thay đổi, những lo toan về kinh tế của người dân đã vơi đi và mong ước thoát nghèo của họ đã dần trở thành hiện thực.

Bài, ảnh: TRẦN HÀO