QK2 – Việt Nam có đường biên giới đất liền với Trung Quốc dài 1.449,566km, tiếp giáp với Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây và tỉnh Vân Nam. Tuyến biên giới Việt Nam – Trung Quốc có 7 cửa khẩu quốc tế, 6 cửa khẩu chính, 21 cửa khẩu phụ, 47 lối mở biên giới.

Việt Nam và Trung Quốc có truyền thống hữu nghị lâu đời. Những năm qua, quan hệ đối tác, hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Trung Quốc tiếp tục được duy trì và có bước phát triển mới; các cơ chế hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương… tiếp tục phát triển cả về bề rộng và chiều sâu. Đặc biệt, quan hệ hợp tác giữa Quân đội hai nước mà điểm sáng là chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam – Trung Quốc đã góp phần củng cố sự tin cậy, tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác phát triển kinh tế – xã hội hai nước.

Đã có 7 văn kiện pháp lý liên quan đến biên giới Việt Nam – Trung Quốc gồm: Hiệp ước biên giới đất liền giữa nước CHXHCN Việt Nam và nước CHDCND Trung Hoa (30/12/1999); Hiệp ước về xác định giao điểm đường biên giới giữa nước CHXHCN Việt Nam, CHDCND Lào và CHDCND Trung Hoa (10/10/2006); Hiệp định về Quy chế quản lý biên giới trên đất liền Việt Nam – Trung Quốc (ngày 18/11/2009); Hiệp định về cửa khẩu và Quy chế quản lý cửa khẩu trên đất liền Việt Nam – Trung Quốc (18/11/2009); Nghị định thư phân giới cắm mốc trên đất liền Việt Nam – Trung Quốc (18/11/2009); Hiệp định về tàu thuyền đi lại tại khu vực tàu thuyền đi lại tự do ở sông Bắc Luân Việt Nam – Trung Quốc (05/11/2015); Hiệp định hợp tác bảo vệ và khai thác tài nguyên du lịch thác Bản Giốc/Việt Nam – Đức Thiên/Trung Quốc (05/11/2015).

Từ năm 2017 đến nay, Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã ký kết gần 100 văn kiện hợp tác trên tất cả các lĩnh vực. Những nội dung đã ký kết và thống nhất giữa lãnh đạo Bộ Quốc phòng hai nước đã được các cấp thúc đẩy mạnh mẽ và hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực, đạt nhiều nhận thức chung về củng cố và thúc đẩy phát triển quan hệ hữu nghị và hợp tác toàn diện.

Cùng chung mục đích tăng cường quan hệ giữa hai Đảng, chính quyền và nhân dân hai nước, Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã nhất trí tổ chức Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam – Trung Quốc lần thứ 1 vào năm 2014 tại tỉnh Quảng Ninh và từ đó đã trở thành hoạt động đối ngoại quan trọng, mang ý nghĩa đột phá trong hợp tác quốc phòng Việt Nam – Trung Quốc. Đến nay, Việt Nam và Trung Quốc đã tổ chức thành công 7 lần giao lưu và đã khẳng định hiệu quả của hoạt động này trong việc tăng cường tình đoàn kết hữu nghị.

Sau mỗi lần Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới, sự hợp tác giữa BĐBP Việt Nam và lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc có những bước đột phá mới. Cơ chế hợp tác giữa hai bên ngày càng được phát triển hoàn thiện. Lực lượng bảo vệ biên giới hai nước thường xuyên phối hợp chặt chẽ trong công tác quản lý và bảo vệ biên giới, kiểm soát xuất nhập cảnh, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật và duy trì an ninh trật tự ở khu vực biên giới, cửa khẩu.

Lực lượng bảo vệ biên giới hai nước đã tiến hành gặp gỡ định kỳ, đột xuất và thông qua đường dây nóng phối hợp trao đổi, thông báo tình hình, chỉ đạo giải quyết tại thực địa các vụ việc xảy ra trên biên giới; duy trì tổ chức tuần tra chung; đảm bảo an ninh trật tự khu vực biên giới, cửa khẩu; phối hợp quản lý, kiểm soát xuất nhập cảnh, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tạo thuận lợi cho nhân dân hai bên qua lại du lịch, thăm thân, mua bán, trao đổi hàng hóa. Thông qua tuần tra và trao đổi đường dây nóng, hai bên tiến hành các biện pháp nghiệp vụ điều tra, xác minh, giúp nhau kiểm tra hàng nghìn tin liên quan đến hoạt động của các đối tượng ở hai bên biên giới, nhất là trong đấu tranh xuất, nhập cảnh trái phép, phòng, chống tội phạm ma túy, mua bán người, buôn bán tiền giả và vũ khí, vật liệu nổ xuyên biên giới. Đặc biệt, từ đầu năm 2020 đến nay, trước diễn biến phức tạp của tình hình dịch Covid-19, hai bên đã phối hợp triển khai các tổ, chốt ngăn chặn, phòng, chống dịch lây lan qua biên giới, ngăn chặn tối đa tình trạng xuất nhập cảnh trái phép qua biên giới; triển khai nhiều mô hình hợp tác hữu nghị đem lại hiệu quả thực chất.

Hiệu quả nổi bật từ các lần Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam – Trung Quốc vừa qua là nền tảng vững chắc để Bộ Quốc phòng hai nước tiếp tục thực hiện các chương trình giao lưu trong những năm tiếp theo, tạo sức lan tỏa sâu rộng về tình cảm hữu nghị, đoàn kết giữa nhân dân và lực lượng bảo vệ biên giới hai nước, về mối quan hệ tốt đẹp Việt Nam – Trung Quốc, về đường biên giới Việt Nam – Trung Quốc hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

VIỆT LONG